Hangi görüşten olursa olsun birçok basın kuruluşunda artık patronların tam hakimiyet kurduğu ne yazık ki bir gerçek. Birçok meslektaşımızın haber peşinde koşarken imkanlarının engellendiğini, haberinin sansürlendiğini veya yaptırılmadığı gerçeğinin de farkındayız... Sendikasız ve çok zor şartlarda mesleğini yapmaya çalışan yüzlerce meslektaşımızın haberlerini yapmak için büyük emek harcadığından eminiz... Elbette bazı haberler var ki unutulmuyor. 2022 yılında da kamunun haber alma hakkı için kaleme alınmış, demokrasi ve özgürlüklere katkı sağlayan ve kamuyu aydınlatarak taşları yerinden oynatan haberler de okuduk. Meslek adına umutlandık. Aslında bu haberler ülke sorunlarının ve ülkenin gidişatının da birer notudur. Çağdaş Gazeteciler Derneği olarak 2022 Yılın Başarılı Gazetecileri Ödülleri’ni kazanan tüm meslektaşlarımızı kutluyoruz.
Haber Ödülü: TİMUR SOYKAN
“Karanlık dünya bir çocuğu yuttu”, “Utancın Fotoğrafları”, “H.K.G. yalnız değildir” (Birgün – 3, 7, 12 Aralık 2022)
Haberin de başlığındaki gibi bu karanlık dünyaları aydınlatanların başında gelir gazeteciler. İşte Timur Soykan da H.K.G’nin acı ve hepimizin kanını donduran hikayesini yazdığında belki bir, belki on hatta daha fazla çocuğun hayatını kurtardı. Birgün gazetesinde yayımlanan haberler aslında adeta “Kırmızı Pazartesi” gibi herkesin bildiği ama sessizliğe gömüldüğü bir gerçeği yansıtıyordu. Haberlerin etkisiyle tarikatları kollayan, onlarla yol yürüyenler dahi tepki göstermek zorunda kaldı. Halbuki en iyi “onlar” biliyordu o karanlığın içinde yaşananları. Tüm Türkiye’ye 6 yaşındaki H.K.G’nin acı hikayesini ve hukuk savaşını anlatan Timur Soykan oldu. Soykan’ı tebrik ediyor ve ÇGD olarak “yılın haberi”ne imza attığı için kutluyoruz.
Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Ödülü: HALE GÖNÜLTAŞ
“Selefi cihatçıların ribat mekanı” (Kısa Dalga – 11 Ekim 2022)
Kur'an kursu adı altında, yaşları 6 ile 15 arasında değişen çocukların IŞİD ideolojisiyle yetiştirildiği yerlerin olduğunu öğrendik. Hem de ülkenin başkentinin göbeğinde... Türkiye’ye kaçak yollarla gelen IŞİD mensupları, siyasal iktidarın en görmediği, denetlemediği alan olan hatta “denetlenmeli” diyenlerin tehdit edildiği yerlerin başında gelen Kur’an kurslarında birçok çocuğu teröre sürükledi. Devlet ise Başkent’in göbeğinde bu illegal kurumları tespit edip mücadele etmek yerine aylarca görmezden geldi. Haber yayınlandıktan sonra ise “Kuran Kursu” adı altındaki bu illegal örgüt yuvalarına baskınlar başladı. Uğur Mumcu’nun altını çizdiği tarikat-siyaset- ticaret üçgeninin bu kez mağdurları küçücük çocuklardı. Tüm bu süreçleri araştıran, elini kolunu sallayarak gezen IŞİD ve Tevhid Grubu’na dair bir dizi haberle kamuoyunu aydınlatan isim ise deneyimli gazeteci Hale Gönültaş oldu.
Mustafa Ekmekçi Haber Ödülü: İSMAİL ARI
“AKP içindeki kavganın son adresi Kızılay”, “Kızılay yöneticileri köşeyi dönmüş” (Birgün – 15 Mayıs, 7 Ağustos 2022)
Türkiye’yi sarsan depremlerde en çok konuşulan kurumların, konuların başında Kızılay geldi. İsmail Arı’nın 2022 yılında Kızılay haberlerini okuyanlar ise depremlerin ardından çıkan bu liyakatsizliğe, iş bilmezliğe pek de şaşırmadı. Yöneticilerin “AKP’den atandığı”, “ballı maaşlar ile köşeyi döndükleri”, “Kızılay’ın holdingleştiğine” dair haberlerini takip edenler çok iyi biliyordu büyük bir felakette Kızılay’ın ne hallere düşeceğini... Köklü bir kurum olan Kızılay’ın genel kurul aşamalarında kurumda yaşanan AKP’liler arası kavgaların sebebi aslında adeta şirkete dönen kurumdan rant kapmaktı...Asli işlevini unutup tamamen bir işletmeye dönmesine dair İsmail Arı’nın Birgün gazetesinde yayımlanan Kızılay haberleri geleceğe ışık tutması açısından önemliydi. Bu nedenle Mustafa Ekmekçi adını taşıyan ödülüne layık görüldü.
Rafet Genç Haber Ödülü: ASUMAN ARANCA
“Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda inanılmaz hırsızlık: Erdoğan’ın dağıtacağı oyuncakları çaldılar” (T24 - 30 Nisan 2022)
Bir çocuğun en büyük mutluluğu en basitinden de olsa oyuncaktır. Ancak haberle öğrendik ki saraydaki bazı “büyük abileri”, külliye çalışanı altı kişi için de mutluluk oyuncaklardan geçiyordu. Sarayda görev alan bazı çalışanların çocukların oyuncaklarına dahi “rant” olarak göz diktiğinin kanıtı idi bu haber. Cumhurbaşkanlığı çalışanlarının milyonların vergileriyle alınan binlerce oyuncağı Beştepe’den çalıp satmalarına ilişkin haber, aslında basit bir hırsızlık gibi görünse de adeta bir Türkiye gerçeğini gösteriyordu. Türkiye bu hırsızlığı Asuman Aranca’nın haberinden öğrendi.
Rafet Genç Haber Ödülü: TAMER ARDA ERŞİN – GÜRKAN DEMİRTAŞ
“IŞİD emiri kırmızı bültenle aranırken Konya Devlet Hastanesi'nde tedavi görmüş”
(ANKA - 12 Mayıs 2022)
Türkiye’de yüzlerce insanın ölümünden sorumlu olan, 5 Haziran HDP Diyarbakır mitingi, 20 Temmuz Suruç katliamı, 10 Ekim Ankara Gar katliamının kritik ismi IŞİD emiri İlhami Balı’nın kırmızı bültenle aranırken 2016 yılında Konya Cihanbeyli Devlet Hastanesi’nde tedavi gördüğü ortaya çıktı. Skandal kelimesinin az kaldığı bu olayda akla hep aynı soru geldi; “kim bilir daha niceleri aramızda dolaşıyor?” Bu haberin belgesini ise ANKA Haber Ajansı'ndan Tamer Arda Erşin ile Gürkan Demirtaş ortaya çıkardı.
Köşe Yazısı Ödülü: TOLGA ŞARDAN
“Sarallar soruşturmasının perde arkasında Soylu ile Aktaş arasında yaşananlar” (T24 - 11 Kasım 2022)
Bir tarafta savcılık iddianamesine göre bir suç örgütü lideri diğer tarafta İstanbul Emniyet Müdürü. Bir diğer tarafta da İçişleri Bakanı. Türkiye bu tarz ilişkilere ne yazık ki “alışık”... İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun İstanbul Emniyet Müdürü Zafer Aktaş'a yönelik Sarallar Grubu operasyonuyla ilgili kendisine bilgi vermemesi ve Aktaş’ın “size söyleyince sızıntı oldu” sözleri tarihe geçecek ifadelerdi. Tüm bu olanları ise deneyimli gazeteci Tolga Şardan’ın köşe yazısından öğrendik. Emniyet içindeki bu “hesaplaşma” ve “kavga”yı birçok yazısında köşesine taşıyan Tolga Şardan, bizzat Bakanlık kurmayları tarafından da hedef alındı. ‘Devlet-Mafya-Siyaset’ ilişkisini bu çarpıcı örnekle bir kez daha ortaya koyan yazılar yalnızca yazarına yönelen tehditlere konu oldu ama yalanlanamadı.
Behzat Miser Kent Haber Ödülü: UĞUR ŞAHİN
“Kentin Soluğu Yazı Dizisi”
(Birgün - 13 Haziran, 8 Temmuz, 27 Temmuz 2022) AKP’nin 22 yıllık iktidarı döneminde zirveye ulaşan rantın en belirgin olduğu alan: Kentsel dönüşüm. Her bir projesi kentlere vurulan darbelere dönüşen, mahalleleri, mahalle kültürünü yok eden bu rant projeleri kamusal yaşamın her geçen gün biraz daha çarpıklaştırılmasının adımları oldu. İşte Uğur Şahin tarafından kaleme alınan yazı dizileri kentsel dönüşüm rantının yanı sıra Esenyurt’ta yaşayan çeşitli ülkelerden binlerce Afrikalının maruz kaldığı çalışma ve yaşam koşullarını da gözler önüne serdi. Kentsel dönüşümden çıkan “tanıdık”ları yine Uğur Şahin’in kaleminden okuduk. Kentlerin ışıltılı hayatları içinde kaybedilenlerin çığlıklarını bize aktaran yazılarıyla Uğur Şahin, Behzat Miser’in adını taşıyan kent haberi ödülüne layık görüldü.
Röportaj Ödülü: SEYHAN AVŞAR
“Bir Aktroll’ün itirafları”
(Halktv.com.tr - 21 Haziran 2022)
Adeta bir kara delik olan sosyal medyanın en fazla tartışılan konusu troller oldu. İktidarın yönettiği ve siyasal yaşamı manipüle ettiği troller ise her zaman bir kapalı kutu idi. “Aktroller”in varlığı her seferinde üzerinde konuşulmayan ya da konuşulamayan bir başlık oldu. “Para kaynağı nereden karşılanıyor”, “Muhalefeti hedef alan kampanyalar kimden cesaret alıyor”, “İletişim Başkanlığı işin içinde mi” soruları hep soruldu, yanıtı arandı. Verilen yanıtlar ise ya kanıtsız kabullere ya peşin inkarlara dayanıyordu. İşte merak edileni Seyhan Avşar’ın röportajından öğrendik ve gri alanlar netleşti. Böylece rejimin nasıl bir çark içerisinde manipülasyon ürettiğini de tüm Türkiye Avşar’ın çalışmasından okudu.
Yerel Haber Ödülü: AKIN BODUR
“Lübnan’dan Hatay’a uzanan usulsüzlük iddiası”
(İskenderun Ses - 22 Aralık 2022)
Suriyeli nüfusun en yoğun olduğu yerlerden Hatay Arsuz'da, Suriye uyruklu gayrimüslimlerin 23 parselinden oluşan ve 800 dönüme yakın arsa, tarla ve bahçe sahte evrak ve belgelerle el değiştirdi. Değeri yüz milyonlar olan arsalara Lübnan’da oturan ve mirasçılık belgeleri şaibeli olan kişilerce, Hatay’da bağlantılı oldukları bir kişi ve kamu görevlilerinin de ihmali ile usulsüzlükler yapılarak el konulduğu iddiası yargıya taşındı. Tüm bu süreçleri haberleştiren Akın Bodur, yerelde önemli bir gündem belirledi.
İzzet Kezer Haber Fotoğraf Ödülü: EYLEM AKDAĞ
“Bir torbanın ağırlığı”
(Mezopotamya Ajansı – 29 Ağustos 2022)
Diyarbakır’ın Sur ilçesinde 2015’teki sokağa çıkma yasağı sırasında yaşanan çatışmalarda hayatını kaybeden Hakan Arslan’ın cenazesi yedi yıl sonra ailesine verildi. Bir torba içerisinde babası Ali Rıza Arslan’a teslim edilen cenazeye dair o anı Eylem Akdağ ölümsüzleştirdi.
TV Haber Ödülü: MERAL DANYILDIZ
“Böbrek pazarlığı”
(Artı TV - 11 Şubat 2022)
Ekonomik krizin etkisi ile birçok insan evini, arabasını, tarlasını satarak yaşama tutunmaya çalıştı. Mülkü olmayanlar ise bu ağır ekonomik kriz koşullarında çareyi böbreklerini satmakta buldu. Sosyal medyadan örgütlenen organ tacirleri burayı adeta böbrek pazarına çevirdi. Emniyet’in mücadelesi kağıt üzerinde kalırken hem pazarlık anını hem de Bursa’da bir özel hastane üzerinden yapılan işlemleri Artı TV’den Meral Danyıldız haberleştirerek illegal yapıları deşifre etti.
Belgesel Ödülü: TUNCA ÖĞRETEN – MURAT BAYKARA –ÖMER ÇAKAN
“Coğrafya Haberdir”
(Voys Medya – 5, 6 Aralık 2022)
Türkiye’de gazeteciler için haber yapmak aslında sadece “kaleme almak” değil, her haber adeta bir mücadele ve hatta haber. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde görev yapan Kürt gazetecilerin gözaltı ve tutuklanma tehdidine rağmen gazetecilikteki ısrarından vazgeçmeyişinin kayda alınması bu anlamda da önemliydi. Gözaltına alınmaları, tutuklanmaları, başta kendi meslektaşlarının olmak üzere Türkiye kamuoyunun yetersiz tepkisi, belgeselin de temel tartışması ve sorgulaması oldu. Tunca Öğreten, Murat Baykara ve Ömer Çakan tarafından hazırlanan “Coğrafya Haberdir” belgeseli; Türkiye’de gazetecilik ve basın özgürlüğüne ilişkin önemli ve gözden kaçan bir sorunu gündemimize taşıdı.
Dayanışma Ödülü: AMASRA MADEN İŞÇİLER VE AİLELERİ
İşçiler için “kader” olduğu söylenen iş cinayetleri 2022’de de toplu şekilde Amasra’da yaşandı. Yerin 300 metre altında çalışan 42 işçi üretim baskısı, yöneticilerinin almadığı önlemler, önemsenmeyen teknik sorunlar yüzünden hayatını kaybetti. Kurtulan işçiler arkadaşlarının yasını tutarken yöneticilerinden baş sağlığı dileklerinden bile önce ihmalleri dillendirmemeleri için telefon aldılar. İşçilerin ve ailelerin mücadeleleri, kaybettiklerinin yeniden getiremeyecek olsalar bile bir daha benzeri olayların yaşanmaması ve ihmali olanların cezalandırılması için sürüyor. ÇGD olarak yitirdiğimiz madencileri bir kez daha saygıyla anıyor, haklarını arayan maden işçilerinin ve ailelerinin yanında olduğumuzu ifade ediyoruz.
