MEHMET REBİİ ÖZDEMİR
Samsun Devrimci Sendikal Dayanışma’sının “Birleşik Emek Hareketinin İnşası Kamuculuk ve Laikliğin Kazanılması Mücadelesi” konulu KESK’in eski Genel başkanı İsmail Hakkı Tombul ve Eğitim-Sen Samsun şubesinin eski başkanı İsmail Yavuz’un konuşmacı olduğu bir panel düzenlendi.
Devrimci Sendikal Dayanışma tarafından dün akşam saat 17.00’de Samsun Şehir Kulübünde KESK Eski Genel başkanı İsmail Hakkı Tombul ve Eğitim-Sen Samsun Şubesinin eski başkanı İsmail Yavuz’un konuşmacı olarak katıldığı “Birleşik Emek Hareketinin İnşası Kamuculuk ve Laikliğin Kazanılması Mücadelesi” konulu panelde konuştular.
Samsun DSD (Devrimci Sendikal Dayanışma) tarafından dün akşam Samsun Şehir Kulübünde düzenlenen Hakan Topaloğlu’nun moderatörlüğünü yaptığı panelde ilk konuşmacı Eğitim-Sen Samsun eski şube başkanı İsmail Yavuz şunları söyledi.
“Bu iki kavram üzerinde de bir kavram seti oluşturmamız, gerektiğini düşünüyorum. Nasıl, Türkiye sosyalist hareketlerinin ve solun 1980’den sonra, bir güzergaha girdi, bu güzergâh üzerinden de kavramlarla gidiş 1990’lı yıllardan itibaren de birazcık terk ettiğini görüyorum. Şimdi laiklik kavramı, yalnızca 1923 ilişkilendi yani cumhuriyetin kuruluşuyla ilişkilendiler. Bu anlamıyla da bu kavrama devletin bir şekilde sahiplenmesi noktasında hak bir tutum içerisinde kaldı. Kamuculuk kavramında özellikle 90’lı yıllarda bizler özelleştirmelerle ilgili yaşadığımız dünyada kamuculuk kavramına bir şekilde sanki kaybedilmiş bir alan duygusuyla bakıyoruz. Bu anlamıyla tarihsel bir okuma yapmak gerektiğini düşünüyorum. Laiklik kavramı aslında insanlığın varlığı kadar eskidir. Antik Yunan’da da laiklik kavramı var. Ama biz sadece bizim günümüzün kavramıymış gibi ya da yalnızca Fransız devriminin kavramıymış gibi, üzerinde tartışma yürütüyoruz. Yalnızca dinle siyasetin ya da devlet işlerinin birbirinden ayrı olmasıymış gibi tartışıyoruz ya da yalnızca bazen pankartlarımızda sloganlarımız da laik yaşam, laik eğitim diye sadece yaşama ilişkin bir şeymiş gibi addediyoruz. Fransız devrimine bakalım. 1789’da 1794’lü yıllarda milli eğitim bakanı olan Kondörje şöyle bir şey diyor. Eğitimin parasız olması lazım. Temel taleplerinden birisi. Burada kamuculuğu öne çıkarıyor. Parasız olması kamuculuğu getiriyor. İkincisi eğitimin laik olması lazım, yani dinsel organla ayrışması lazım. Dünyevileşmesi lazım, bilimselleşmesi lazım. Uhrevi olanın geri çekilmesi lazım” şeklinde konuştu.
“Birleşik Emek Hareketinin İnşası Kamuculuk ve Laikliğin Kazanılması Mücadelesi” konusunda ikinci konuşmacı KESK eski genel başkanı İsmail Hakkı Tombul’da şunları dedi.
“Bugünkü koşullara baktığımızda, yaklaşık 20 yıldır, Türkiye’de siyasal İslamcı, iktidarın, adım adım toplumu dönüştürmeye çalıştığı, laiklik ve kamuculuk, kısmının Türkiye’de ki tarihsel boyutu soru cevap kısmında bende görüşlerimi ifade etmek isterim. Nüfusunun %99’u Müslüman olan diye başlayan, bir retorik var. Bu hangi şeyle ölçüyorlar, neyle ölçüyorlar bilmiyorum ama şöyle bir şeyi değerlendirmekte yarar var. Dünyadaki laiklik mücadelesi, esas olarak yüzyıllardır süre gelen, bir yanıyla işçi sınıfının mücadelesi, bir yanıyla burjuvazinin kendisine özgü ve emeğini satarak geçinecek insanların ve işçilerin ve ortaya çıkarılması için kilisenin mülkiyetinden uzaklaşması ve kilise denetiminden toplumun kurtarılması için kiliseleri alan iktidar mücadelesinin de ayinidir. Bu açıdan baktığımızda insanlık tarihinde binlerce on binlerce, insanın yaşamını yitirdiği ve sonuçta özellikle Hristiyanların dünyadaki ve ileri kapitalist sanayi devriminden sonra ileri kapitalist ülkelerde egemen dil olan Hristiyanlığın artık özel alanı yani genel olarak, toplumsal yaşamı belirleme arzusundan geriye itildiği özel alan haline geldiğini görmemiz gerekiyor. Bir yanıyla Hristiyanlık döneminin özel alanı, bahsedilmişken, insanlığın mücadelesiyle ve emekçilerin mücadelesiyle, diğer yandan İslamiyet henüz böyle bir kavgayı, henüz böyle bir mücadeleyle karşılaşmadığı içinde fırsatını bulduğu her yerde, özel alanlar dışında yaşamın tamamını, bütün toplumsal yaşamı, belirleme arzusundadır. Neo liberal politikalarla birlikte, bütün kamusal alan varlıkları, haraç mezat satılması, peşkeş çekilmesi falan diyelim. Ama esas olarak, özel alana kar hırsına teslim edilmesi. Kamusallık kavramı neden önemli? İşte bu tartışmaların sonucunda ortaya acıkıyor. Aklın özgürleşmesi ve tüm bu yaşanan gelişmeler karşı toplumun örgütlü biçimde itiraz kapasitesinin azaltılması ve yeni rejime rıza üretiminin arttırılması geniş toplum kesimlerine bir rızayı ikna edebilmek için, çeşitli yolları deneyecek. Bizim Birleşik emek hareketi dediğimiz şeyin buna da ihtiyacı var. Yani meşru, fiili ve militan mücadeleyi Türkiye bilecek, kendisini yasalarla sınırlandırmayıp, kendi yasalarını mücadeleyle yazabilecek bir ufka, sahip bir emek hareketinin inşa etmeye ihtiyacı olacak. İşte bunu yapmaya başladığımız andan itibaren, sokaktaki, dönüştürücü devrimci mücadelede buluşuruz. 1970’li yıllarda Ecevit, ‘Toprak işleyenin, su kullananın’ dediği gibi, bugünkü bütün siyasi hareketler de kendi hakkının meşru olduğunu söyletecek iki hareket olacak. İşte bence yeni emek hareketi dediğimiz Birleşim Emek Hareketi diyeceğimiz yeniden emek hareketinin örgütlenmesi diyebileceğimiz buralarda ararsak sanıyorum, tarihin o dönüştürücü, sahnesinde yerini alacak bir işçi sınıfında yarattığı yolda epey bir yol kat etmiş olacaktır.