MEHMET REBİİ ÖZDEMİR
(SAMSUN)- Samsun’un Atakum ilçesinde zincir market hizmeti veren Tarım Kredi Kooperatifleri marketleri Atakum’da da 13 şubeyle marketçilik hizmeti vermekteyken, Atakum belediyesinden yasal sınırlar içinde prosedürlere uygun olarak 8 şubesine işyeri açma ruhsatı alan Tarım Kredi Kooperatifleri Market yetkilileri 5 tane şubesine ruhsat almadan çalıştırdığı için belediye yetkilileri ruhsatsız çalışan şubeleri kendilerine verilen süre içinde ruhsat almadıkları için mühürlendiler.
Tarım Kredi Kooperatiflerine ait 5 şubenin mühürlenmesiyle ilgili Atakum belediye başkan yardımcısı Suat Yıldız konuşmasında şöyle dedi.
“Atakum ilçemizde 13 tane Tarım marketi bulunmakta. Bunlardan 8 tanesi 2023 senesinin 12. ayının birine kadar ruhsatı alınmış marketler. Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurmuş olduğu marketler. Fakat bunlardan 5 tanesi, yani 3'ü 2023 senesinin 12. ayının ortalarında kurulmuş, diğer iki tanesi, birisi 2024'ün 1. ayında, en son kurulanla 2024 senesinde 8. ayında kurulmuş marketlerle birlikte 13 tane Tarım Kredi Kooperatifinin Atakum ilçe sınırları içerisinde marketler oluşmuş. Geldiğimiz noktada Atakum ilçe Sınırları içerisindeki bu 13 marketin 8 tanesinin ruhsatlı olduğunu, 5 tanesinin ise ruhsatının alınmadığını sesleniyoruz. Nisan ayında yönetime geldiğimizde Tarım Kredi Kooperatifleri marketlerinden sorumlu olan arkadaşlar bize geldiler ve marketlerinin ruhsatsız olduklarını bildirdiler. Biz de bir an önce ruhsatlarını alması gerektiğini, ruhsatsız iş yeri çalıştırmanın sıkıntı ve sorun yaratacağını hem toplum sağlığı açısından hem de belediye açısından sıkıntı olacağını kendilerine ilettik. Fakat çok kısa zamanda ruhsatı alacaklarını ama ruhsat ücretinin çok olduğunu söylediler. Ruhsat ücretinin oldukça yüksek olduğunu söylediler. Ancak biz de kendilerine şöyle ifade ettik. Belediyelerde ruhsat harçlarını belediye meclisleri her sene uygulanmak üzere bir önceki senenin sona doğru yaklaşan meclislerinin kararlarıyla belirlenir ki, devam eden sene geldiği anda 12 ay boyunca o ruhsat harcı üzerinden işlem görür. 2023 senesindeki Atakum Belediyesi'nin meclisinin belirlemiş olduğu ruhsat harcı 90 bin lirayken bu beş marketin üçünü ruhsatını o zaman almamışlar. 2024 senesinde ruhsat harcı belediye meclisi kararıyla 200 bin liraya çıkarmış. İşte fazla dediği tarım marketin ruhsat harcı parası bu para. Ancak bu bir pazarlığa esas bir durum değildir. Harçlar pazarlığa esas durum teşkil etmez.”
Yasaların verdiği yetkileri kullandık ve mühürledik
Belediye olarak sadece ruhsat alınana kadar ticari faaliyeti durdurma yetkilerinin bulunduğunu söyleyen Atakum belediye başkan yardımcısı Suat Yıldız sözlerini şöyle devam ettirdi.
“Tarım marketin yöneticileri gittiler geldiler, bu para aşağı düşemez mi, daha az olamaz mı gibi bize telkinde bulunurlar. Biz de kendilerine bunun yasayla belediye meclisine verilen bir görev olduğunu evde ettik. Ancak arkadaşlarımızı bir türlü ikna edemedik. Bu zaman zarfında da burası bir yarı kamu marketidir, yarı kamu kuruluşudur gibi, bir köylü kuruluşudur gibi düşündüğümüz için de Götürebildiğimiz kadar da bunların ruhsatlarını almak için devamlı ikna çabası içerisinde olduk. Ama geldiğimiz noktada kendilerine iki defa da resmi yazı yazdık. Bu yazılara sonucunda da ruhsatlarını almadılar. En son yazmış olduğumuz yazıda da Kasım ayının birinde marketlerine ruhsatlandırmadıkları sürece bu beş ruhsatsız marketi mühürleyeceğini bildirdik. O günde akşam saat beşe kadar bekledik. 5'e kadar ruhsatlar alınmadığından ve toplum sağlığı açısından da gitgide sıkıntı yaratacağını ve ruhsatsız iş yeri çalıştırmanın diğer emsal iş yerlerine de teşkil edeceğini düşündüğümüzden yasaların vermiş olduğu yetkileri de kullanarak bu 5 tane Tarım Marketi ruhsatlamak, mühürlemek zorunda kaldık. Buradaki amacımız bizim, biz tarım marketlerini kapatmak gibi bir yetkimiz yok. Biz sadece ruhsat alınana kadar ticari faaliyeti durdurma yetkimiz var. Dolayısıyla yapmış olduğumuz iş, tarım marketlerinin kapısına asıldığı gibi market kapatma işlemi değil, ruhsatı al işlemidir. Hala da tarım marketleri bu marketlerin ruhsatlarını henüz daha almadıklarından, şu an Atakum Belediyesi'nin zabıtalarını mühürlemiş olduğu mühürler, tarım marketlerinin kapısında durmaktadır. Ne zamanki gelirler ruhsat harçlarını yatırıp ruhsatlarını aldıkları anda biz hemen anında, toplam bir saatlik iştir buraya, 25 dakikalık iştir, biz bu marketlerin tekrar ticari faaliyetlerini devam etmesine müsaade edebiliriz. Bu bir kapatma değil, bu bir ihtardır. Bu bir geçici tedbirdir. Ama alınmadığı sürece hep marketler öyle kalacaktır. Mühürlü olarak kalacaktır. Bu kapama işlemini yaptıktan sonra tarım marketlerinin camlarına kimlerdir bilmiyoruz. Yöneticiler midir, çalışanlar mıdır? Bu market Atakum Belediyesi marketimizi kapattığından hizmet veremiyoruz. gibi bir afiş astılar. Sonra birkaç saat sonra, bir gün sonra falan da afişleri kaldırdılar. Bu bildirileri kaldırdılar. Demin de izah ettiğim gibi, biraz önce de izah ettiğim gibi bizim kapamak gibi bir durumumuz yok. Biz sadece faaliyeti geçici süre engelleriz. Ruhsat alındığına kadar. Ruhsat alındığı anda o ticari işletme işlemine devam eder. Bir de burada asıl bilinmesi gereken şudur. Ulusal marketler grubundadır tarım marketleri. Zincir marketler gibi değerlendirilir. Yani üç harfli marketler gibidir bunlarda. Yasa tarım marketlerini Tarım Kredi Kooperatiflerinin bir ticari şirketi olduğu için ekstra bir ayrıcalık tanımaz. Dolayısıyla diğer 3 harfli marketler hangi harca tabiyse Tarım Kredi Kooperatifinin marketleri de aynı harca tabidir. Kaldı ki biz Atakum Belediyesi olarak son bir yılda ilçemizde 10 tane 3 harfli marketlere şube açma ruhsatı vermişiz. Ve karşılığında aldığımız para, tarım marketinin her şubesinde istediğin parayla aynıdır. Niçin? Bu bir belediye meclis kararıdır. Bu bir yerel meclisin almış olduğu kanundur. Haçlar kanununda da vardır bu. Belediye gelirleri kanununda da vardır. 5393 sayıda belediye kanununda bu yetkiyi zaten belediye meclisine vermiştir. Biz gidip de diğer işaretlerden farklı, bundan farklı alamayız. Çünkü tekrar üzerine basa basa söylüyorum. Tarım kredi kooperatiflerinin bir iştiraki olan ve özel kanunla kullanan bu şirketlerinin böyle bir ayrıcalığı yoktur. Ha, ne zamanki Türkiye Büyük Millet Meclisi kanunla bunu değiştirip de bir şey çıkarırsa, işte o zaman da belediye meclisi buna göre davranır. Konuyu göz önüne koyalım” dedi.
