Basına Kelepçe, Gerçeğe Sansür
İhlas Haber Ajansı (İHA) Iğdır muhabiri Sebahattin Yum’un, bir kamu töreninde çektiği görüntüler üzerine hazırladığı haber nedeniyle gözaltına alınması, Türkiye’de basın özgürlüğünün ulaştığı tehlikeli eşiği yeniden gözler önüne seriyor. Bir gazetecinin, kamu adına yaptığı haberi nedeniyle karakola götürülmesi ve jandarma nezaretine alınması, ifade özgürlüğüne vurulmuş açık bir darbeyle, halkın haber alma hakkına yapılmış doğrudan bir saldırıyla eşdeğerdir.
Yum’un gözaltı anını görüntüleyen meslektaşının da aynı biçimde gözaltına alınması olayı daha da vahimleştiriyor. Bu tablo, iki kişinin değil; bütün basın camiasının ve toplum vicdanının sınandığı bir utanç vesikasıdır.
Gazeteciye kelepçe vurmak, gerçeği susturmak demektir. Ancak unutulmamalıdır ki hakikatin sesi hiçbir karakolda, hiçbir fezlekede ve hiçbir kaygı dolu açıklamada boğulamaz. Basını susturmaya, haberi suç saymaya çalışan anlayışlar gelip geçer; gerçek kalır, kayıtlar kalır, toplumun belleği kalır.
Sebahattin Yum’un haberi, kamusal bir etkinlikte yaşanan bir durumu kamu yararı açısından ele almıştır. Buna rağmen olayın "gerçeğe aykırı" olduğu iddiasıyla yetkili makamların hamleleri, basın özgürlüğüne karşı çok tehlikeli bir emsal oluşturur. Gazetecinin görevi iktidarı memnun etmek değil; halkın haber alma hakkını, kamu çıkarını savunmaktır. Anayasa basın özgürlüğünü güvence altına almıştır; ama bugün o güvencenin hatırlatılması bile bir cesaret göstergesine dönüşmüştür.
Valilerin, kaymakamların veya herhangi bir kamu görevlisinin eleştiriyi, haber yapma hakkını ya da gazeteciyi hedef alması hukuk devleti ilkesine aykırıdır. Bir haberden rahatsızsanız cevabınız karakol değil, kamuoyuna açık bir açıklama olmalıdır. Gazeteciye dava açmak, gözaltı uygulamak, tehdit ve yıldırma politikalarıyla itibar kazanılmaz; aksine halkın vicdanında kaybedilir.
Gazeteciyi susturmak, toplumu susturmaktır. Çünkü basın sustuğunda geriye yalnızca karanlık ve bilgi boşluğu kalır. Karanlıkta ise yanlışların, haksızlıkların ve suistimallerin kök salması için uygun zemin oluşur.
Sebahattin Yum ve meslektaşları yalnız değildir. Bizler, gazetecilik mesleğinin kamu yararına bir misyon olduğunu savunanlar, dayanışmayı büyüteceğiz. Adli mercilere çağrım açıktır: Haber yaptığı için gazeteciyi soruşturmanın önü açılırsa, bu adım Anayasa'ya ve demokratik ilkelere açıkça aykırıdır.
Son sözüm şudur: Gazeteciler suçlu değildir. Onlar, halk adına hakikatin izini sürenlerdir. Hiçbir baskı, hiçbir gözdağı, hakikati yazma irademizi susturamayacaktır. Basın sustuğunda toplum karanlığa gömülür; biz susmayacağız.
