Sivas Madımak otelinin yakılarak 33 canın yakılarak katledilmesinin hemen ardından o dönemde yetkili ve etkili olan (!) başta dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in ifadeleri şu yöndeydi:
“Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır."
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller: “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir."
Dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü "Ne yapayım, yetkim yoktu."
Dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu: "Aziz Nesin'in halkın inançlarına karşı bilinen tahrikleriyle halk galeyana gelerek tepki göstermiştir."
Refah Partisinin lideri Necmettin Erbakan ise; "Olaylar, Sivas'a girmiş bir ekibin halkı tahrik etmesinin sonucudur."
“Katliamın zaman aşımı olmaz” ama bizim hukuk sistemimizde failler ve azmettiriciler bulunamayınca davalar belli bir süre sonunda düşürülüyor.
Şimdi 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürülen hukuka göre Sivas davasının katliamın yargılama safhasında arşivler neler anlatıyor bize ve ne kadar yol kat edilebilmiş mukayese edelim.
“Olaydan bir gün sonra 33 kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190'a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124'ü hakkında "laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma" suçlamasıyla dava açıldı, geri kalanlar serbest bırakıldı. Kamuoyunda "Sivas Davası" olarak bilinen davanın ilk duruşması, Ankara 1 nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. 26 Aralık 1994'te karara bağlanan dava sonucunda 22 sanık hakkında 15’er yıl, 3 sanık hakkında 10’ar yıl, 54 sanık hakkında 3’er yıl, 6 sanık hakkında 2’şer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verilmişti. Arşiv bilgilerinin ilk gelişmeleri bu yöndeydi.
DGM (Devlet Güvenlik Mahkemesi) kararını "taraflı, hukuka ve adalete aykırı" olarak niteleyen müdahil avukatlar ayrıntılı bir savunmayla temyize gittiler. Yargıtay 9. Ceza Dairesi de yapılan temyiz incelemesi sonunda, katliamın "Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu" belirterek Devlet Güvenlik Mahkemesinin kararını esastan bozdu. Ankara 1 nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Yargıtay'ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlatmıştı.
Hukuki süreç 28 Kasım 1997'de açıklanan kararda, 33 sanık Türk Ceza Yasası'nın 146/1 maddesine göre idama ve 14 sanık da 15 yıla kadar değişen hapis cezasına mahkûm edilmişti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 24 Aralık 1998'de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul noksanlıkları nedeniyle bozdu. Şubat 1999 tarihinde usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık Devlet Güvenlik Mahkemesince yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezasının yürürlükten kaldırılmasıyla idam cezası hükümlülerinin cezaları ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çevrildiğini dava sürecini okuyan takip eden herkes biliyordu.
Davadaki sanıkların avukatlığını Refahyol hükümeti döneminde Adalet bakanı olan Şevket Kazan onları cezaevinde ziyaret etmişti.
Geçen bu zaman zarfı içerisinde sanık sayısı tahliyelerle 33'e düştüğü, olayın kilit ismi olarak nitelendirilen, dönemin Sivas Belediye Meclisi üyesi Cafer Erçakmak ve Yargıtay'ın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık ise hâlen yakalanamamıştır. Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürüldüğü bildirildi.
İstiklal mahkemelerinden bu yana Sivas Davası, tek bir davada bu kadar çok idam cezasının verildiği ilk davaydı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan af yetkisini kullanarak katliamın bir asli faili olan Hayrettin Gül'ün ömür boyu hapis cezasını kaldırdı.
Sivas Katliamı'nın 31. yılında, katliamdan canını son anlarda kurtaran yazar Aziz Nesin, daha sonra yaşananları anlattığı konuşmasında şu ifadeleri kullanmıştı:
"Onbinlerce, yüzbinlerce yığın, 'şeriat isteriz' diye bağırıyor. Ve devlet sesini çıkarmıyor, 'Aziz Nesin suçludur' diyor. Bu açık açık söylüyorum alçaklıktır. Yazın bunu benim mahkûm etsinler böylece. Ben rahatlayayım. Basın olarak siz de suçlusunuz. Yalan haberleri kaynak aldınız. O bir zorunluluktu tabi, çareniz yoktu. Devletin adamına, Başbakana, İçişleri Bakanı'na Cumhurbaşkanı'na inandınız. Hepsi yalan söyledi. Burada en önemli nokta 'İslamlık istiyoruz', 'Şeriat istiyoruz' diye 8 buçuk saat gırtlakları patlayana kadar bağıran insanlardır. Buna dikkat etmiyorlar, 'Aziz Nesin tahrik etti!'. Diyelim ki ben ettim, etmediğim ortada, kasetler var. Ben tahrik ettimse o insanları yakmak mı gerekir?
Küçücük kızlar 'Biz yanıyoruz' diyor. 'O... ular yanın' diye sopalarla karşı geliyorlar. Bunlar Müslüman! Neyin Müslümanı, hiçbir dinde böyle bir olay yoktur. Bunları mazur gören bir devlet adamı da yoktu dünyada. Bir modeldir bu."
Muhlis Akarsu 45 yaşında, sanatçı, Muhibe Akarsu 44 yaşında, Muhlis Akarsu'nun eşi, Gülender Akça 25 yaşında, Metin Altıok 53 yaşında, şair, yazar, felsefeci, Mehmet Atay 25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı, Sehergül Ateş 30 yaşında, Behçet Sefa Aysan 44 yaşında, şair, Erdal Ayrancı 35 yaşında, Asım Bezirci 66 yaşında, araştırmacı, yazar, Belkıs Çakır 18 yaşında, Serpil Canik 19 yaşında, Muammer Çiçek 26 yaşında aktör, Nesimi Çimen 62 yaşında, şair, sanatçı, Carina Cuanna Thuiis 23 yaşında, Hollandalı akademisyen, Serkan Doğan - 19 yaşında, Hasret Gültekin 22 yaşında şair, sanatçı, Murat Gündüz 22 yaşında, Gülsüm Karababa 22 yaşında, Uğur Kaynar 37 yaşında şair, Asaf Koçak 35 yaşında, karikatürist, Koray Kaya 12 yaşında, Menekşe Kaya 15 yaşında, Handan Metin 20 yaşında, Sait Metin 23 yaşında, Huriye Özkan- 22 yaşında, Yeşim Özkan 20 yaşında, Ahmet Özyurt 21 yaşında, Nurcan Şahin 18 yaşında, Özlem Şahin 17 yaşında, Asuman Sivri 16 yaşında, Yasemin Sivri 19 yaşında, Edibe Sulari 40 yaşında, sanatçı, İnci Türk 22 yaşında, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencisi.
Yakılarak katledilen 33 canın unutulmaması, unutturulmaması için Madımak
Katliamı Hafıza Merkezine sahip çıkılması gerekmektedir. Bu çalışmayla hiç kuşkusuz 2024 yılında bile doğan her can Madımak katliamını bilecek ve gelecek nesillere aktaracaktır.
Madımak katliamının 31. yılında yanarak canlarını yitirenlerin anısı önünde saygıyla eğiliyorum.
